Tektonische platen bezoeken in IJsland
IJsland is een van de weinige plaatsen in de wereld waar je met je eigen ogen kunt zien hoe twee tektonische platen elkaar ontmoeten. IJsland wordt in tweeën verdeeld door de Euraziatische en de Amerikaanse platen. Deze kloof loopt dwars door het midden van het land en is zichtbaar in Þingvellir National Park, waar je zelfs kunt gaan duiken of snorkelen tussen de twee continenten. Bijzonder feitje: over een paar miljard jaar zal IJsland in tweeën worden gesplitst. Benieuwd naar tektonische platen in IJsland? We vertellen je er meer over.
Wat is een tektonische plaat?
De aarde bestaat uit verschillende lagen. De buitenste laag is de korst, dit is de laag waar wij op leven. Deze korst drijft als het ware op de vloeibare mantel (de lithosfeer) en is opgedeeld in platen: negen grote en vele kleine platen. Dit noemen we de tektonische platen: tektoniek is het proces van bewegingen en vervormingen. Simpel gezegd zijn tektonische platen dus grote aardplaten van massief gesteente. Deze tektonische platen kunnen ondanks hun kolossale gewicht los van elkaar bewegen! Dit doen ze voortdurend. Ze komen soms samen, glijden langs elkaar heen of drijven weer uit elkaar. Dit is de voornaamste oorzaak voor de seismische en vulkanische activiteit van de aarde. Zo ontstaan bijvoorbeeld bergen, maar ook aardbevingen! Waarschijnlijk vormden de continenten zoals we ze nu kennen vroeger één grote landmassa: het oercontinent Pangea. Zo'n 150 miljoen jaar geleden brak dit continent in stukken die uit elkaar dreven.
Tektonische platen in IJsland: Þingvellir-Thingvellir National Park
Þingvellir is een prachtig natuurgebied in IJsland. Het ligt op ongeveer 50 kilometer ten noordoosten van Reykjavík en staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Het nationale park meet 6 bij 40 kilometer (9270 hectare) en wordt in het oosten en westen begrensd door diepe kloven. De vallei bestaat uit prachtige lavavelden, watervallen en beekjes. In het zuiden ligt het meer Þingvallavatn. Het is een magische plek met een prachtige vallei en een kloof die is ontstaan doordat de Noord-Amerikaanse tektonische plaat en de Euraziatische plaat hier op de Midden-Atlantische Rug uit elkaar drijven. Bijzonder hè? Hier loopt dus eigenlijk de geologische grens tussen Noord-Amerika en Europa. De breuklijn die de scheiding markeert loopt duizenden kilometers door over de bodem van de oceaan. Het is de enige plek ter wereld waar het mogelijk is rond te lopen in een gebied dat feitelijk aan geen van de continenten toebehoort. Het gebied zakt zo’n centimeter per jaar en de kloof wordt met een snelheid van ongeveer 2 á 2,5 centimeter per jaar steeds groter. Hoewel de echte actie op ongeveer 10-15 kilometer onder de aarde plaatsvindt, is nergens ter wereld duidelijker waarneembaar dat de tektonische platen bewegen!
Meer breuklijnen in IJsland
De oudste breuklijn van IJsland ligt aan het einde van het schiereiland Snæffelsness. Ook zijn er breuklijnen bij de Krafla vulkaan en de vulkanen Hekla en Katla. Doordat de platen constant bewegen wordt IJsland steeds groter en zijn er op dit moment meerdere breuklijnen!
Snorkelen tussen de tektonische platen in IJsland
De Silfra-kloof in Þingvellir-Thingvellir National Park is wereldberoemd omdat het de grens is van de twee tektonische platen. In IJsland kun je snorkelen of duiken tussen Amerika en Europa. Het water is ongekend helder!
